Gipuzkoa irudikatuz

Lankidetzazko gobernantza bisio baten garapena eta fintzearekin lotuta dago, baina komunitate kideen ekarpenekin sortu eta garatu beharko litzateke. Bideo honetan, Peter Sengek (MITeko Sloan Eskolako Irakasle Titularra, "shared vision" kontzeptua 1990an hedatu zuena) ikuspegia benetan partekatua den jakiteko modua aurkezten digu. (Behean daukazu transkripzioa euskaraz.)

Benetan kezkatzen duten gauzen inguruan jendea biltzen lan egiten duzunean, ikuspegi partekatuak eraikitzeko oinarrizko dinamiketako batzuk aurkitzen hasiko zara. Ikuspegi partekatuarena da askotan gaizki ulertzen den zerbait. Izan ere, erakundeetan denbora guztian gertatzen dena, agian hau bizi izan duzu, hemengo norbaitek esaten du: Aizu, esango dizut zein den gure ikuspegia, eta esaten dutelako bihurtzen da ikuspegi partekatua, eta hori, jakina, ez da egia. Pertsona baten ikuspegia da, bere aginte posizioa erabiliz, berea ikuspegi partekatua balitz bezala jokatzeko.

Baina ikuspegi partekatuak benetakoak dira, egon badaude. Seguru aski denok entzun duzue esaldi hau: “Tenorea iritsi zaion ideia bat bezain boteretsua ez dago ezer”. Benetako ikuspegi partekatuen boterearen formulazio ederra da. Beraz, edozein berrikuntza prozesutan, hau da lantzen ari zaren landa zati bat. Eta urte hauetan aurkitu dugu badagoela oinarrizko pare bat puntu oso lagungarriak direnak, jendeak ulertzen hasiz gero. Lehena da beti dagoela ikuspegi pertsonalaren eta ikuspegi partekatuaren arteko dantza. Garbi esateko, ikuspegi pertsonalik ez badago, ahaztu ikuspegi partekatuaz. Ikuspegi partekatua diot, ez fatxada bat, baizik eta ikuspegi partekatuaren errealitatea. Izan ere, jendea egunero lan egitera mugiarazten duena, inspiratzen dituena, bere ikuspegia da. Ikuspegi pertsonalak lurreko osagaien antzekoak dira, horietatik ikuspegi partekatua sortzen da. Beraz, beti egon behar duzu jendea erakartzeko lekuan, interesatzen zaienaz hitz egiten, eta ondoren hori lerrokatzeko, biltzeko eta elkartzeko moduak bilatzen, kolektiboki inporta zaigun zerbait egon dadin.

Beste gauza bat oso lagungarria iruditu zaiguna, jendeak ulertuz gero, aniztasuna ikuspegi partekatuaren parte izatean datza. Mundu guztiari galdetzen badiozu zein den bisioa, eta denek hitz berberak erabiltzen dituzte, zera esango dizut: ez da ikuspegi partekatua. Jendeak hitz egokiak buruz ikasi ditu itxurak egiteko. Katixima errezitatzen ari dira, nolabait esateko. Ez dute konpromisorik adierazten. Baina, aldiz, badago ikuspegi partekatuan sortzen has daitekeen osotasun bat. Eta urteen poderioz aurkitu dugun hori ulertzeko modurik errazena da alderatzea holograma batekin alderatzea. Denok ikusi ditugu hologramak, hiru dimentsioko irudiak, ikusgarriak oso. Alde batetik bestera ibili eta begiratu egiten duzu, eta beste alde batetik ikusten duzu, eta hiru dimentsiokoa dirudi. Hala ere, fisikak esaten diguna xafla batean proiektatzen ari dela, bi dimentsioko gainazal batean.

Eta holograma baten gauzarik interesgarriena, ikusmen partekatua ulertzeko irakasgarria dena, zera da, azalera hori hartu eta erditik ebakitzen baduzu, eta erdiari begiratzen badiozu, irudi osoa ikusten duzu, holograma hori erakusten ari dena. Berriro erditik moztu, eta orain xaflaren laurdena daukazu. Baina irudi osoa ikusten duzu. Argazki bat ez da horrelakoa. Argazkia erditik moztuz gero, argazkiaren erdia ikusiko duzu. Laurdenetan moztu, argazkiaren laurdena ikusten da. Baina hologramaren kasuan, ez. Dena ikusten duzu. Baina beste ikuspuntu batetik ikusten duzu. Hiru dimentsiokoa dirudi, baina mugatuagoa da. Ikuspuntu zehatz batetik. Pantaila batez leihoa estaliz gero, pantailan zuloa egiten baduzu, pantaila horren beste aldean dena ikusiko duzu, baina hortik. Beste zulo bat egiten baduzu, beste ikuspuntu batetik ikusiko duzu.

Ikuspegi partekatuak paradoxikoak dira zentzu horretan. Izan ere, osotasun bat da, askotariko jendeak osotasun bati eusten diotenean. Hori guztia ikuspegi partekatua da, baita beren ikuspegi bakarretik ikustea ere. Kontua ez da nik horrela ikustea eta zuk horrela ikustea eta zuk horrela ikustea. Nola dakizu ikuspegi partekatua dagoela? Erraza da. Begira ea jendeak zerbait eragiten duen. Gatazka asko egon daitezke. Argi dago ezberdintasun asko daudela jendeak ikusten duenaren artean, nork nola artikulatzen duen bere ikuspegia, nola egiten duen. Hori desberdina da ikuspuntu desberdinak ditugulako. Baina ekintzari dagokionez, koherentzia bat dago. Elkarrekin lan egin dezakegu hori lortzeko. Hori da, benetan, ikuspegi partekatuan bilatzen duzuna: denek hitz berberak ez esatea.