Gipuzkoa irudikatuz

2023 amaitzear dago, eta, horrekin batera, gure ikerketa-ekintzaren lehen zikloa. Hamabi hilabete hauetan, UPV/EHUk GFArekin lankidetzan egindako deialdi publikoan parte hartzean onartzen dugun erronkari heltzen saiatu gara: etorkizun hurbilaren erronkei buruzko ikuspegi partekatu bat eraikitzea, Gipuzkoan zehar, tokiko eragileak (Foru Aldundia, udalak, elkarteak), antolatu gabeko herritarrak eta hainbat ikerketa-taldetako kideak elkartuz. Tailer, galdetegi eta topaketa kulturaletan egin dugu, Gi2030.eus plataforma honen bidez. Horrek guztiak lagundu du Gipuzkoarako ikuspegi partekatu bat lantzen, etorkizuneko galdera, erantzun eta proposamen gisa. Bideo honetan azalduko dizugu nola eta zergatik:

Bideoan ez dira agertzen Anthony Zacharzewskik irailaren 8an egindako adierazpenak, baina mamitsuak dira. Demokraziaren aktibista eta teorikoak honako hau esanez hasi zuen bere hitzaldia Udako Ikastaroan: “Europan demokrazia arrakastatsua eraiki nahi badugu, Gipuzkoa bezalako lekuetan hasi behar du. Zailtasunak dauden lekuetan hasi behar du, demokraziarekin esperimentatzen ari den lekuetan, elkarrizketa horretan gobernua eta botere publikoak erabat konprometituta dauden lekuetan, kanpotik behatu beharrean.”

Urte honetan hasi dugu elkarrizketa hori, eta orain erronka da Gipuzkoako administrazioa, unibertsitate publikoa eta herritarrak etengabe eta modu seguruan konektatu dituen gunea finkatzea, ikuspegi partekatua sortzen jarraitzeko, lurraldeko lankidetzazko gobernantza eta gobernantza aurre hartzailearen ereduan txerta dadin. Premiazkoa da, Zacharzewskik azaldu zuen bezala, "gaur egun, gizarte zibila hainbat agendatan, hainbat kanpainatan zatituta dagoelako. Gizarte zibileko elkarrizketak programa koherenteetan egituratzeko mekanismoak aurkitu behar ditugu, gero gobernuek hartu ahal izateko. Parte-hartze handiagoa izan dezaketen egitura politikoak behar ditugu."

Zacharzewskik lagundu zigun ulertzen hori ez dela premiazkoa Gipuzkoan soilik; Europan ere esperimentatzen ari dira norabide horretan. "Ez da denontzat balioko duen irtenbide bakarra egongo, baina Europako esperimentu komuna azpiegitura demokratikoko pieza horiek modu eraginkor eta merkean nola eraiki ditzakegun ulertzea da, jendea espazio horietan sartu ahal izatea bermatzeko. Zenbat eta gehiago azpiegitura demokratiko sendo hori sortu, zenbat eta gehiago ulertu eta zenbat eta jende gehiago sartu azpiegitura horretan, orduan eta errazagoa izango da aurrean ditugun erronka batzuei aurre egitea."

Horregatik aurkezten dugu hurrengo lorpen zerrenda; behin-behinekoa da eta handitu daiteke. Nekane Balluerka UPV/EHUko errektoreak entzun genizkion hitzak gogoratuz, Gipuzkoako campuseko sortzailea izan zen Carlos Santamariak esaten zuen moduan, "Beste batzuek askoz hobeto egingo lukete, ziur aski. Guk, berriz, egin egiten dugu."

• Administrazio publikoan gehien hedatutako herritarren partaidetzarako plataforma digitala (Decidim) erabiltzen ikasi dugu.
• Partaidetza-prozesu inklusiboa, gardena eta lurralde osorako eramangarria diseinatu eta probatu dugu. Urtero errepikatu daiteke, eta beste ekimen batzuekin osatu, hala nola herritarren proiektuak, herritarren batzarrak, aurrekontu parte-hartzaileak eta abar.
• Plataformak eskaintzen dituen zerbitzu digital guztiak hibridatzen ikasi dugu, aurrez aurreko tailer eta ekitaldiekin, parte-hartze prozesuaren kalitatea ziurtatzeko.
• Tokiko eta nazioarteko eragileekin koordinatu gara, bai prozesuaren diseinuan, bai emaitzen egokitzapenean eta hedapenean.
• Trantsizio hirukoitzaren (digitala, ekologikoa eta soziala) eta lankidetzazko gobernantzaren inguruan sortzen ari diren adostasun- eta zailtasun- puntuak identifikatu ditugu, elkar entzuteko konfiantzazko guneen beharra baieztatuz.
• Gi2030 tresna-kutxako talde dinamika eta jolas serioaren bitartez deliberazioa egituratzen ikasi dugu, gobernantzaren ikuspegi sistemiko baten hastapenak esploratuz.